Diagnostyka okulistyczna

Badanie to pozwala na dokładne określenie ubytków w polu widzenia.

Wskazania do badania:

• jaskra
• choroby nerwu wzrokowego
• odwarstwienie siatkówki
• różne choroby siatkówki takie jak retinopatia barwnikowa
• choroby OUN

Badanie to wymaga dużej uwagi i współpracy ze strony pacjenta, dlatego wskazane jest, aby chory zgłaszał się na nie wypoczęty i spokojny. Konieczne może być zabranie ze sobą okularów do czytania.

• Istnieją różne warianty, zasadniczo jednak przebieg jest podobny. Pacjent umieszcza głowę w nieruchomym oparciu, jedno oko jest zasłonięte, drugie zaś ma patrzeć cały czas w jeden punkt. W czasie kilkuminutowego badania, pacjentowi wyświetlany jest znaczek świetlny w różnych miejscach pola widzenia i/lub o różnej intensywności. Pacjent daje sygnał (zazwyczaj naciskając przycisk), gdy zobaczy znaczek świetlny. W ten sposób powstaje mapa pola widzenia (osobna dla każdego oka), na którą nanoszone są punkty, które pacjent zobaczył oraz, te przy których nie zareagował. Te ostatnie stanowią ubytek w polu widzenia.

Tomografia oka umożliwia uzyskanie modelu prezentującego dno oka, a uzyskany w ten sposób przekrój tkanek jest bardzo dokładny. Dzięki temu zyskuje duże znaczenie w diagnostyce wielu chorób narządu wzroku. Wykonywana jest w celu potwierdzenia oraz monitorowania następujących zmian:

• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem,
• obrzęk plamki,
• otwór w plamce,
• zwłóknienie przedplamkowe,
• makulopatia cukrzycowa,
• związanych  z przebiegiem jaskry.

Wykorzystywane jest również u osób zmagających się z centralną retinopatią surowiczą oraz u osób przygotowywanych do laserowej korekcji wzroku. Pozwala również monitorować stan po wykonanym zabiegu.

To nieinwazyjne i bezbolesne badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Czasami zdarza się, że lekarz może podjąć decyzję o konieczności podania kropli rozszerzających źrenice, aby uzyskać bardziej dokładne zdjęcie. W takiej sytuacji skan wykonany zostanie po 20 minutach od podania leku.

Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji siedzącej. Broda oparta jest o specjalną podpórkę, dzięki której głowa zyskuje stabilność, a pacjent nie porusza się. Urządzenie diagnostyczne wyposażone jest w soczewkę, wyglądem przypominającą wizjer znajdujący się w drzwiach. Uzyskany obraz przenoszony jest na ekran monitora. Lekarz podczas diagnostyki kieruje wiązkę światła na poszczególne obszary oka, ustawiając aparat w odpowiedniej odległości i pod kątem pozwalającym uzyskać optymalny obraz.

Pacjent proszony jest o patrzenie we wskazywanym kierunku. Wykonanie zdjęć dokumentujących stan siatkówki czy nerwów wymaga chwilowego zaprzestania mrugania.

Zwykle badanie trwa kilka minut. To jedna z najnowocześniejszych metod diagnostycznych, która dostarcza obraz struktur oka wysokiej rozdzielczości.

Badanie GDX to nowoczesna, nieinwazyjna metoda diagnostyczna stosowana w okulistyce. Pozwala na precyzyjną ocenę stanu włókien nerwowych w siatkówce oka. Jest złotym standardem w diagnostyce i monitorowaniu  jaskry  oraz innych chorób, które prowadzą do uszkodzenia nerwu wzrokowego.

Inna, bardziej profesjonalna nazwa tego badania to skaningowa polarymetria laserowa.

Głównym wskazaniem do wykonania badania GDX jest podejrzenie jaskry lub ryzyko zachorowania na nią (skłonności genetyczne, podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe).

Okulista wystawi skierowanie, jeżeli w wywiadzie u pacjenta pojawią się następujące objawy:

• zawężenie pola widzenia – początkowo jest ono bardzo delikatne i zaczyna się od strony skroni. Osoba dotknięta chorobą nie zauważa różnicy w codziennym funkcjonowaniu, dopiero zasłonięcie zdrowego oka pozwala pacjentowi rozpoznać, że coś jest nie tak. Bardzo często chorzy orientują się, że ich pole widzenia jest zawężone, podczas jazdy samochodem, gdy nie dostrzegają obiektów znajdujących się na peryferiach widzenia;
• tęczowa aureola wokół źródeł światła – może pojawiać się wokół lamp ulicznych, świateł samochodów, przy patrzeniu na lampkę nocną itp.;
• mroczki i plamy w polu widzenia – objawiają się również jako tzw. „męty w oku”;
• zaburzenia ostrości wzroku – to wrażenie widzenia przez mgłę lub zaparowaną szybę. Początkowo pojawia się sporadycznie, np. w reakcji na zmęczenie. Z czasem chory zauważa problem coraz częściej i w podobnych porach dnia;
• światłowstręt – w początkowej fazie jaskry chorzy zgłaszają nadwrażliwość na światło. Szczególnie bywa uciążliwa podczas jazdy samochodem po zmroku i przy przebywaniu w bardzo jasnych pomieszczeniach;
• zaburzenia adaptacji do oświetlenia – wzrok chorych na jaskrę o wiele dłużej przyzwyczaja się do zmian światła, np. przy przejściu z ciemnego do jasnego pokoju, co wywołuje dyskomfort.

Selektywna Laserowa Trabekuloplastyka to efektywna procedura lecznicza, polegająca na stymulacji i ograniczonej destrukcji komórek barwnikowych w kącie przesączania, stosując selektywną fototermolizę. Leczenie laserem SLT stosuje się w celu obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego i odprowadzenia cieczy.

W jakim celu stosuje się laser SLT?

• obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego,
• ułatwienia odpływu cieczy wodnistej,
• pobudzenia procesów odnowy przy jaskrze.

Leczenie laserem jest w pełni bezpieczne i można je powtarzać kilkukrotnie. Leczenie stosuje się przede wszystkim w 2 przypadkach: jaskrze pierwotnej z otwartym kątem przesączenia i jaskrze wtórnej z zamykającym się kątem przesączenia.

Laser SLT to bardzo dobre rozwiązanie dla osób, które nie mogą przyjąć leczenia farmakologicznego lub chirurgicznego. To także najlepsze wyjście dla kobiet w ciąży i w trakcie karmienia piersią. Przed leczeniem wykonuje się:

• badanie ostrości wzroku,
• mierzenie ciśnienia wewntrzgałkowego,

Następnie pacjent otrzymuje krople znieczulające a na gałkę oczną nakłada się trójlustro. Następne laser wysyła delikatne impulsy, które mają wykonać korektę. Zabiegi laserem SLT są bezpieczne, oparte na selektywnej absorpcji krótkiego (3 ns) impulsu laserowego, co zapewnia brak uszkodzeń z powodu koagulacji lub rozerwania struktur beleczkowania. Terapia trwa zaledwie kilka minut i jest bezbolesna. Zabieg może być stosowany u osób nietolerujących leków na jaskrę i wykazujące problemy ze stosowania leczenia uzupełniającego. Również osoby korzystające z metod leczenia terabekuloplastyki laserem argonowym ALT mogą być poddane zabiegom SLT. Nie ma przeciwwskazań wykluczających osoby dotknięte jaskrą z leczenia przy pomocy SLT. Zaleca się, by u młodych osób, przed terapią lekami farmakologicznymi, w pierwszej kolejności zastosować zabieg laserem SLT. Skuteczność terapii określa się na wiele lat, niektórzy pacjenci obserwują poprawę wzroku już po zabiegu, inni dopiero po kilku miesiącach. Dlatego pierwsza kontrola odbywa się przeważnie po 4-6 tygodniach.

Kapsulotomia – wykonywana jest w celu usunięcia objawów tak zwanej zaćmy wtórej. Zabieg wykonuje się za pomocą lasera u pacjentów, u których po operacji zaćmy z wszczepieniem sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej doszło do zmętnienia torebki tylnej. Operacyjne usunięcie zaćmy wtórnej przez lekarza okulistę jest najczęściej spotykaną metodą leczenia tego rodzaju przypadłości.

Przed zabiegiem lekarz okulista sprawdzi ostrość wzroku, a także ciśnienie wewnątrzgałkowe. Zabieg wymaga również rozszerzenia źrenicy, poprzez podanie odpowiednich kropli. W kolejnej fazie następuje znieczulenie miejscowe gałki ocznej, które odbywa się również za pomocą kropli, po czym okulista wykonuje laserem okienko w torebce tylnej.

Irydotomia to zabieg medyczny polegający na wykonaniu niewielkiego otworu w tęczówce oka. Zabieg ten ma na celu poprawę przepływu cieczy wodnistej w oku, co zapobiega wzrostowi ciśnienia wewnątrzgałkowego, które może prowadzić do  jaskry. Irydotomia jest szczególnie zalecana u pacjentów z wąskim kątem przesączania lub w przypadkach, gdy istnieje ryzyko rozwoju ostrej jaskry zamkniętego kąta, która może prowadzić do nagłej i trwałej utraty wzroku. Irydotomia laserowa jest zabiegiem o wysokiej skuteczności. W większości przypadków skutecznie zapobiega rozwojowi jaskry zamkniętego kąta i pozwala na trwałe zmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Ostateczny efekt zabiegu zależy jednak od wielu czynników, takich jak stopień zaawansowania choroby, stan zdrowia pacjenta oraz przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych. Regularne kontrole u okulisty po zabiegu są kluczowe, aby monitorować efekty i ewentualnie dostosować dalsze leczenie.

Tonometria – badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego Tonometria to jedno z podstawowych badań, jakie możesz wykonać u lekarza okulisty w trakcie rutynowej wizyty w gabinecie. Podczas ustalania wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP) specjalista korzysta ze specjalnego urządzenia zwanego tonometrem. Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego tonometrem jest wskazany w przypadku podejrzenia jaskry, zwyrodnienia plamki żółtej lub nadciśnienia ocznego. Badanie ciśnienia śródgałkowego jest też wykonywane przed lub po zabiegach na gałce ocznej, takich jak np. zabieg zaćmy. Tonometria pozwala lekarzowi ocenić, jak oko reaguje na przebyty zabieg. Jakie objawy mogą świadczyć o problemach z ciśnieniem wewnątrzgałkowych? Jest to m.in.:

• przewlekły tępy ból głowy,
• częsty ból oka,
• mroczki przed oczami,
• zaburzenia widzenia.